„Idea o powołaniu do życia instytucji „Braci Zewnętrznych” Zgromadzenia Zmartwychwstania Pana naszego Jezusa Chrystusa zrodziła się w umyśle Bogdana Jańskiego. Po nawróceniu uświadomił on sobie, że obowiązek dążenia do doskonałości spoczywa nie tylko na duchownych i zakonnikach, lecz również na ludziach świeckich. Zakładając nowe zgromadzenie nie chciał poprzestać tylko na jednej jego formie  zakonnej, lecz uważał,  że do odnowy religijnej należy włączyć wszystkich katolików. Tą myśl kontynuowali jego uczniowie: O. Piotr Semenko i O. Hieronim Kajsiewicz. O. Semenko napisał reguły dla „Braci Dobrej Woli”. Instytucja Braci Zewnętrznych z biegiem lat upadła. Nie umarła jednak sama idea. W latach 70-tych Zmartwychwstańcy w Polsce reaktywowali instytucję Braci Zewnętrznych.”(Statuty BZ)

      W 1979 roku w Poznaniu ówczesny Przełożony Prowincjalny O. Jerzy Smoliński CR powołał do piastowania funkcji Moderatora Braci Zewnętrznych w Prowincji Polskiej O. Mariana Traczyńskiego CR, który poprzez Proboszczów i Przełożonych poszczególnych Domów rozpoczął pracę formacyjną z kandydatami na Braci Zewnętrznych. Byli nimi ludzie związani z parafiami zmartwychwstańczymi, często wykonującymi potrzebne prace przy domach zgromadzenia, kościołach, byli ministranci lub po prostu przyjaciele zgromadzenia.

      Kolejnymi Moderatorami Prowincjalnymi byli: O. Ireneusz Hanzewiak CR – 1983-1992r., O. Gerard Janikowski CR – 1992-2011r. i od 2011 roku O. Tadeusz Gajda CR.

    Bracia Zewnętrzni gromadzą się przy zmartwychwstańczych parafiach w Warszawie, Kościerzynie, Krokowej, Bytomiu, Wierzchowie, Złocieńcu, Poznaniu, Gdańsku, Sulisławicach, Radziwiłłowie Mazowieckim i w Krakowie na Woli Duchackiej.

      W naszej parafii odpowiedzialnym za Braci Zewnętrznych jest ks. Stanisław Zaryczny CR

Bracia dobrej woli - Bracia Zewnętrzni

Bracia Zewnętrzni Zgromadzenia Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa duchowo są związani z powstałą w XIX wieku wspólnotą zakonną. Zgromadzenie zmartwychwstańców miało przyczynić się do odrodzenia moralnego zniewolonego narodu. Jego świeccy członkowie dążą do uświęcenia przez życie Tajemnicą Paschalną i starają się być ewangelicznym zaczynem, przemieniającym świat. Powołani pod sztandar Zmartwychwstałego, naśladują Jezusa czystego, ubogiego i posłusznego.

Idea zaangażowania ludzi świeckich w dziele rechrystianizacji świata towarzyszyła Bogdanowi Jańskiemu (1807 - 1840) od czasu zakładania Zgromadzenia Zmartwychwstania Pana Naszego Jezusa Chrystusa. Wybitnie zdolny młody człowiek, absolwent prawa i administracji Uniwersytetu Warszawskiego, stypendysta w Paryżu i Londynie, w stolicy Francji stracił wiarę. Pod wpływem Adama Mickiewicza, którego poznał na emigracji, powrócił do Kościoła katolickiego i do końca swojego krótkiego życia apostołował wśród rodaków, angażował się w działalność społeczną i dobroczynną, tworząc zręby nowego Zgromadzenia, mającego doprowadzić do moralnego odrodzenia narodu w Zmartwychwstałym Jezusie Chrystusie.

W lutym 1836 roku wraz ze swoimi uczniami Piotrem Semenenką i Hieronimem Kajsiewiczem zamieszkał w wynajętym domku w Paryżu. Był to pierwszy krok zmierzający do zaangażowania laikatu w działania na rzecz odnowy moralnej społeczeństwa, w której grupy świeckich miały być zorganizowane nie według struktury stanowej, lecz według dziedzin gospodarki narodowej, pracy i twórczości. Jański pragnął założyć według tego klucza tzw. Domki we wszystkich krajach Europy, szukał więc odpowiednio ukształtowanych ludzi, będących zdolnymi realizować jego wizję. Zrodziła się wówczas myśl stworzenia czegoś na wzór nowicjatu i dlatego powstał pierwszy Domek. Jego uczestnicy mieli rozpowszechnić swoje idee na cały kontynent. W miarę upływu czasu zaczęły konkretyzować się rozmaite stopnie związania ludzi różnych stanów z dziełem Jańskiego. W Domku wyłoniła się z jednej strony grupa kleryków pragnących całkowicie poświęcić się Bogu, z drugiej zaś osób, które mieszkały tam na stałe, ale nie miały powołania do kapłaństwa. Trzecia grupa składała się z osób mieszkających na zewnątrz i dochodzących na regularne ćwiczenia duchowne i spotkania. Były też próby założenia Domku dla rodzin realizujących chrześcijańskie ideały Jańskiego.

Śmierć nie pozwoliła Jańskiemu urzeczywistnić tych wizji, jednak jego testament realizowali następcy, ks. Piotr Semenenko i ks. Hieronim Kajsiewicz., współzałożyciele zainicjowanego przez Jańskiego Zgromadzenia., utworzonego w 1842 roku. W jego pierwszej Regule, ustanowionej na pięć lat, wyraźnie włącza się braci świeckich jako współpracowników zmartwychwstańców. Paragraf 20 tej Reguły stwierdza: „zdaje się być wolą Bożą, aby w tej społeczności były inne jeszcze oddziały braci, kiedy niektórych świeckich swoim się zdaje natchnął Duchem, aby z tą społecznością zakonną, jedno w Chrystusie być pragnęli, przetoż będzie mógł być jeden oddział współpracowników duchownych, drugi zaś będzie współpracowników świeckich.” Pisząc tę Regułę ks. Semenenko wprowadził w życie głoszoną przez Jańskiego zasadę obowiązku doskonalenia się chrześcijan - Bracia Zewnętrzni mieli dążyć do doskonałości przez realizowanie rad ewangelicznych, zgodnie z wymogami stanu, do którego należą, oraz przez apostolat w najszerszym znaczeniu tego słowa.

Instytucja Braci Zewnętrznych zaczęła sie rozwijać (w okresie powstawania Zgromadzenia było ich ok. 30), choć paragraf dotyczący świeckich nie został w pełni zrealizowany. Świeccy uczniowie Jańskiego nadal pozostawali wierni jego ideałom, utrzymywali też bliskie kontakty ze zmartwychwstańcami, nie utworzyli jednak trwałych struktur i nie zainicjowali stałych spotkań formacyjnych. Niezależnie od tego ks. Semenenko napisał dla świeckich Regułę, nazywając ich Braćmi Dobrej Woli. Osoby, które nie mogły związać się ze Zgromadzeniem ślubami, mogły zjednoczyć się z nim wewnętrznie, zarówno wspólną ideą pracy, jak i duchową więzią braterskiej miłości.

W życiu codziennym Bracia Dobrej Woli mieli wiernie przestrzegać zaleceń Kościoła, unikać pojedynków i innych od nich odwodzić, a także wystrzegać się wszelkiego rodzaju hazardu. Ponieważ dany człowiekowi czas jest własnością Bożą, wszelkie zabawy i rozrywki mieli uważać za godziwe tylko wówczas, gdy były odpoczynkiem po pracy. Ks. Semenenko zalecał świeckim braciom dokładny rachunek sumienia, codzienne uczestniczenie we Mszy świętej, nawiedzanie Najświętszego Sakramentu, codzienne półgodzinne czytanie lektury religijnej wraz z półgodzinnym rozmyślaniem, odmawianie różańca, cotygodniową spowiedź i częstą Komunię świętą oraz trwające 8 dni coroczne rekolekcje. Ks. Semenenko przypominał im o stałej pamięci o obecności Bożej, z której wypływa prawdziwa miłość bliźniego. Jego Reguła wyjaśnia też związek między świeckimi i zakonnikami - obie wspólnoty miały realizować ten sam plan prac apostolskich, a każdy z Braci Zewnętrznych duchowo należał do domu zakonnego, w którym został przyjęty i powinien być uważany za jego członka. Instytucja Braci Zewnętrznych nie rozwinęła się masowo, jednak w Zgromadzeniu myśl o współpracy i formacji świeckich pozostawała cały czas żywa. W ciągu ponad 150 lat istnienia nigdy nie zakwestionowano zasady ks. Semenenki, że współpracownicy świeccy to „myśl główna naszej Kongregacji”.
    Nowatorska wizja Bogdana Jańskiego, który pragnął zaktywizować laikat i postawić przed nim całkiem nowe zadania czyniąc go odpowiedzialnym za Kościół, została odczytana w pełni w okresie posoborowym, gdy zakony i zgromadzenia powróciły do swojego pierwotnego powołania i charyzmatów. Zgromadzenie Zmartwychwstańców uznało, że żadne organizacje parafialne czy ogólnokościelne nie zastąpią złączonych duchowo i ideowo z Kongregacją braci świeckich, którzy, jak chciał Jański, mają stać się zaczynem odnowy społeczeństwa.

Kolejne kapituły zakonne w 1969 i 1975 r. pozwoliły każdej prowincji szukać swojego modelu współpracy ze świeckimi. Komisja studiów Zmartwychwstańczych Polskiej Prowincji zaproponowała wskrzeszenie wspólnot Braci Zewnętrznych. Inicjatywa ta spotkała się z aprobatą Zarządu prowincji.

Od 1981 r. Bracia Zewnętrzni istnieją w strukturach Zgromadzenia. Kapituła polskiej prowincji zmartwychwstańców, która odbyła się w listopadzie 1998 r. w Krakowie, potwierdziła słuszność poszukiwań optymalnego modelu współpracy ze świeckimi, uznając współpracę z laikatem za istotną część posługi Zgromadzenia.

W formacji duchowej Braci Zewnętrznych najważniejsze jest przekazanie prawdy, że ich życie wewnętrzne jest owocem Odkupienia. Dlatego powinni oni zgłębiać Tajemnicę Paschalną, która jest w centrum duchowości chrześcijańskiej. Do Chrystusa Bracia Zewnętrzni mają zdążać przez Maryję, pokładać nadzieję w Jej macierzyńskiej opiece, naśladować Ją, gdyż jest Ona wzorem współdziałania z Bogiem i Jego łaską.

Bracia winni usilnie usuwać ze swojego życia wszelkie zło, aby wypełniając wolę Bożą czynić to co się Mu podoba. Mają stale pamiętać o obecności Boga i modlić się, gdyż modlitwa jest darem Ducha Świętego, stąd jest najlepszą pomocą w pracy nad kształtowaniem charakteru.

Każdy z Braci znajduje czas na modlitwę myślną, ustną i skierowaną do Matki Bożej, czyta Pismo Święte, przynajmniej raz w miesiącu przystępuje do spowiedzi, stale przyjmuje Komunię świętą. Raz w miesiącu winien brać udział w dniach skupienia i Mszy świętej, mających miejsce w domach zakonnych Zgromadzenia. Raz do roku ma uczestniczyć w trwających 4 dni rekolekcjach.

Nad formacją Braci Zewnętrznych czuwa moderator - kapłan wyznaczony przez władze Zgromadzenia, który ustala program pracy na cały rok i organizuje coroczne rekolekcje. Formacja początkowa członków trwa rok, dalsza ma charakter ciągły. Katolicy świeccy złączeni ze Zgromadzeniem dążą do doskonałości chrześcijańskiej w zwyczajnych warunkach życia rodzinnego, zawodowego i społecznego. Mają przyczyniać się do uświęcenia świata przez przykład życia i promieniując wiarą, nadzieją i miłością ukazywać innym Chrystusa. Są świadkami Zmartwychwstania i Życia, znakiem Boga żywego. Ważnym zadaniem apostolskim Braci jest chrześcijańskie wychowanie dzieci i wnuków, przy czym istotna jest nie tylko formacja intelektualna, ale potwierdzenie przekazu prawd wiary postawą życiową zgodnie z zasadą formacji zmartwychwstańczej: „prawdą i miłością”. Pomocą w realizacji tego zadania jest połączona z rachunkiem sumienia wspólna modlitwa rodzinna.

Inne zadania Braci to, w zależności od ich talentów, min. troska o piękno liturgii, katecheza, utrzymanie porządku w kościele. Wrażliwi na nędzę materialną i moralną, Bracia wspierają potrzebujących radą i konkretną pomocą. W miejscu pracy zwalczają nieuczciwość, brak szacunku do człowieka, są apostołami trzeźwości. W pracy apostolskiej szerzą szczególne nabożeństwo do Najświętszej Maryi Panny.

 opr. Andrzej Sieradzki (Leksykon ruchów i stowarzyszeń w Kościele)